Eksperci ds. cyberbezpieczeństwa ostrzegają przed coraz bardziej wyrafinowanymi oszustwami internetowymi, które służą atakującym do kradzieży danych osobowych i środków finansowych. Do współczesnych oszustw zaliczają się fałszywe sklepy internetowe, filmy „deepfake” i ataki „phishing”, które oszuści wykorzystują, aby zwabić użytkowników w pułapkę.
Które oszustwa internetowe stanowią największe zagrożenie? Jednym z najczęstszych oszustw internetowych jest wysyłanie wprowadzających w błąd wiadomości lub e-maili, które mają przekonać ofiary, że muszą podjąć natychmiastowe działania – zweryfikować swoją tożsamość, zaktualizować hasło lub odebrać przesyłkę. Gdy użytkownik kliknie link lub wprowadzi swoje dane, natychmiast wpadają one w ręce atakujących, którzy wykorzystują je do kradzież pieniędzy lub tożsamości.
Nikt nie jest bezpieczny w Internecie – ani doświadczeni użytkownicy, ani osoby starsze i młodsze, ani firmy i organizacje. Cyberprzestępcy nieustannie opracowują nowe taktyki, aby oszukać ofiary i zmusić je do nieodpowiedzialnych działań, które mogą prowadzić do niewłaściwe wykorzystanie danych, utrata aktywów finansowych, a nawet tożsamości cyfrowej. Dlatego też ważne jest, abyśmy poznali najczęstsze oszustwa internetowe i nauczyli się ich unikać.
Telekom Slovenije ostrzega, że w Centrum Cyberbezpieczeństwa i Odporności odnotowano rekordową liczbę incydentów naruszenia bezpieczeństwa (oszustw internetowych). W ubiegłym roku obsłużyli czterokrotnie więcej spraw niż w 2023 r., a tendencja wzrostowa utrzymuje się. Najczęstszą przyczyną zwiększonej liczby ataków jest nieostrożność użytkowników, którzy padają ofiarą oszustw internetowych.
Rozwiąż quiz i sprawdź, jak dobrze rozpoznasz oszustwa internetowe w praktyce.
Wyniki quizu dadzą Ci jaśniejszy obraz tego, jak duże zagrożenie stanowią oszustwa internetowe. Uczestnicy quizu biorą udział w losowaniu nagród nowy iPhone 16.
Miesiąc Bezpiecznego Internetu poświęcony sztucznej inteligencji
W tej kampanii Telekom Slovenije Cieszmy się mądrze Koncentruje się na różnych iluzjach cyfrowych, takich jak fałszywe wiadomości i fałszywe sklepy internetowe, phishing i smishing (łowienie wiadomości za pomocą SMS-ów), fałszywe profile internetowe i deepfake’i, które można tworzyć za pomocą sztucznej inteligencji. Porady i zalecenia dotyczące bezpiecznego korzystania z technologii są dostępne na platformie Cieszmy się mądrze.
Najczęstsze oszustwa internetowe i jak je rozpoznać
1. Phishing – kiedy oszuści wyłudzają Twoje informacje
Phishing jest jednym z najczęstszych oszustw internetowych, w którym atakujący wykorzystują fałszywe e-maile, wiadomości SMS lub fałszywe strony internetowe, aby wyłudzić od ofiar dane osobowe, hasła lub informacje bankowe.
Jak to działa?
Atakujący często wysyłają wiadomości e-mail, które wyglądają, jakby pochodziły z oficjalnej instytucji (np. banku, dostawcy poczty e-mail, firmy kurierskiej). Wiadomość informuje o pilnym problemie – podejrzanym zakupie, problemie z bezpieczeństwem lub zablokowanym koncie – i wymaga natychmiastowego podjęcia działania, np. kliknięcia łącza lub wprowadzenia informacji.
Jak się chronić?
- Zawsze sprawdzaj adres URL linku – jeśli nie zgadza się z adresem oficjalnej strony internetowej, nie wpisuj tych informacji.
- Podchodź sceptycznie do wiadomości wymagających natychmiastowego działania.
- Aby zapewnić dodatkową ochronę konta, stosuj uwierzytelnianie dwuskładnikowe.
2. Przygotowywanie – kiedy fałszywi przyjaciele okazują się niebezpiecznymi nieznajomymi
Internetowi przestępcy często wykorzystują media społecznościowe i platformy gier online, aby dotrzeć do młodszych użytkowników. Z pomocą fałszywe profile Podszywają się pod rówieśników, zdobywają ich zaufanie, a następnie manipulują nimi, stawiając ich w niebezpiecznych sytuacjach.
Jak to działa?
Przestępcy stopniowo budują relację z ofiarą, często za pomocą komplementów, pochwał lub oferowania prezentów. Gdy już zdobędą zaufanie, zaczynają namawiać je do ujawniania danych osobowych, wysyłania zdjęć, a nawet spotykania się osobiście.
Jak się chronić?
- Nie udostępniaj online swoich danych osobowych ani zdjęć.
- Uważaj na podejrzane profile, które mają niewielu znajomych lub niewyraźne zdjęcia.
- Jeżeli czujesz się niekomfortowo komunikując się przez Internet, natychmiast przerwij komunikację i powiadom osobę dorosłą lub właściwe instytucje.
3. Generatywna sztuczna inteligencja – zaawansowane narzędzie czy niebezpieczna pułapka?
Generatywna sztuczna inteligencja (GenAI) to jedna z najnowocześniejszych technologii, umożliwiająca tworzenie tekstów, obrazów, dźwięków, a nawet filmów, które wyglądają całkowicie autentycznie. Chociaż sztuczna inteligencja jest niezwykle przydatna w automatyzowaniu zadań i tworzeniu treści, może też stwarzać poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa, jeśli jest używana nieprawidłowo.
Jak to działa?
GenAI analizuje duże ilości danych i generuje nową treść, która wygląda przekonująco na podstawie wyuczonych wzorców. Nowe technologie niosą ze sobą wiele korzyści, ale przy ich stosowaniu należy zachować krytycyzm wobec treści. GenAI potrzebuje Twojego nadzoru, w przeciwnym razie może stwarzać ryzyko rozprzestrzeniania się dezinformacji.
Jak się chronić?
- Krytycznie oceniaj informacje, które znajdziesz w sieci – sprawdzaj źródła!
- Uważaj na treści wywołujące silne reakcje emocjonalne, ponieważ często są one przedmiotem manipulacji.
- Nie ufaj wszystkiemu, co widzisz i słyszysz – generowane teksty mogą być mylące.
4. Deepfake – kiedy nie możesz już wierzyć własnym oczom
Deepfake’i to cyfrowo przetworzone obrazy, filmy i nagrania audio, stworzone przy pomocy sztucznej inteligencji. Często są one wykorzystywane przez atakujących do rozpowszechniania fałszywych informacji, dokonywania oszustw lub wymuszeń.
Jak to działa?
Atakujący wykorzystują sztuczną inteligencję, aby stworzyć przekonujący film, w którym dana osoba mówi rzeczy, których nigdy nie powiedziała, lub wykonuje czynności, których nigdy nie zrobiła. Technologia deepfake jest często wykorzystywana do szerzenia propagandy politycznej, oszustw finansowych, a nawet dyskredytowania konkretnych osób.
Jak się chronić?
- Zwróć uwagę na nieprawidłowości w swoich nagraniach wideo – zniekształcone rysy twarzy, dziwne cienie lub nierówny ruch ust.
- Sprawdzaj źródła informacji i podchodź sceptycznie do treści sensacyjnych.
- Użyj narzędzi do analizy nagrań deepfake.
5. Fałszywe sklepy internetowe – kuszące oferty, które mogą Cię drogo kosztować
W dobie zakupów online fałszywe sklepy internetowe stanowią coraz częstszą pułapkę dla niczego niepodejrzewających klientów. Oferują niewiarygodnie niskie ceny i ekskluzywne zniżki, ale zakupione produkty nigdy nie docierają do adresata lub okazują się być niskiej jakości podróbkami.
Jak to działa?
Atakujący tworzą profesjonalnie zaprojektowane strony internetowe, które imitują znane marki lub sklepy. Kupujący dokonuje płatności, ale nigdy nie otrzymuje zamówionego produktu. W niektórych przypadkach informacje o karcie kredytowej są wykorzystywane w celu popełnienia dalszych oszustw.
Jak się chronić?
- Zawsze sprawdzaj, czy sklep ma prawdziwe recenzje i dane kontaktowe.
- Sprawdź, czy adres internetowy zaczyna się od https:// i czy sklep ma prawidłową domenę.
- Nie ufaj niesamowitym zniżkom, które wydają się zbyt dobre, żeby mogły być prawdziwe.
6. Sharenting – gdy rodzice nieumyślnie narażają swoje dzieci na niebezpieczeństwo
Sharenting to praktyka polegająca na tym, że rodzice publikują w mediach społecznościowych zdjęcia i informacje o swoich dzieciach, często nie biorąc pod uwagę długoterminowych konsekwencji.
Jak to działa?
Każdy opublikowany wizerunek lub informacja o dziecku staje się na stałe dostępna w Internecie. Osoby o złych zamiarach mogą wykorzystać te informacje w celu identyfikacji, kradzieży tożsamości, a nawet nadużyć.
Jak się chronić?
- Ogranicz widoczność postów w mediach społecznościowych do wąskiego kręgu osób.
- Nie zamieszczaj informacji o codziennych zajęciach Twojego dziecka, jego lokalizacji ani szkole.
- Zanim coś opublikujesz, zadaj sobie pytanie: Czy moje dziecko byłoby szczęśliwe, gdyby zobaczyło to za 10 lat?
7. Graj mądrze – gdy gry online stają się terenem łowieckim dla oszustów
Gry online są świetną zabawą i cieszą się popularnością wśród graczy w każdym wieku, ale bywają też miejscem, w którym czyhają internetowi oszuści. Ich celem jest zdobycie danych finansowych i osobowych od niczego niepodejrzewających graczy, dlatego stosują różne taktyki, aby ich oszukać.
Jak to działa?
Oszuści często podszywają się pod zwykłych graczy, moderatorów, a nawet twórców gier i stosują różne taktyki, aby oszukać graczy: od fałszywych bonusów, prezentów i ofert ulepszeń gry po kradzież kont w grach i manipulację nimi w celu zbudowania relacji z graczami, a ostatecznie przekonania ich do udostępnienia danych osobowych lub nawet dokonywania przelewów pieniężnych.
Jak się chronić?
- Nigdy nie udostępniaj nikomu swojego hasła ani danych logowania. Oficjalni deweloperzy i moderatorzy nigdy nie poproszą Cię o podanie hasła.
- Sprawdź autentyczność stron internetowych zanim podasz swoje dane. Oficjalne witryny programistów mają zweryfikowane domeny i bezpieczne połączenie (https://).
- Unikaj niewiarygodnych ofert. Jeśli ktoś oferuje „nieograniczoną walutę w grze” lub „rzadkie przedmioty za niewielką kwotę”, to prawie na pewno jest to oszustwo.
- Uważaj na podejrzanych graczy. Jeśli ktoś namawia Cię do wykonania nietypowych czynności lub próbuje uzyskać Twoje dane, zakończ komunikację i, jeśli to konieczne, zgłoś tego użytkownika.
8. Ataki złośliwego oprogramowania i urządzeń
Atakujący często wykorzystują wirusy i oprogramowanie szpiegujące, aby uzyskać dostęp do Twoich urządzeń i danych.
Jak to działa?
Zainfekowane pliki często rozprzestrzeniają się za pośrednictwem podejrzanych linków, zainfekowanych stron internetowych lub fałszywych aplikacji. Gdy użytkownik pobierze i otworzy złośliwy plik, atakujący może przejąć kontrolę nad urządzeniem.
Jak się chronić?
- Nie pobieraj aplikacji z nieznanych źródeł.
- Zawsze aktualizuj system operacyjny i ustawienia zabezpieczeń.
- Użyj tego Bezpieczna sieć, który automatycznie blokuje niebezpieczne witryny.
Zawsze bądź sceptyczny w sieci
Internet może być świetnym narzędziem, ale tylko jeśli będziemy z niego korzystać odpowiedzialnie. Cyberprzestępcy stają się coraz bardziej wyrafinowani i stosują taktyki – oszustwa internetowe – które mogą zdezorientować nawet najbardziej ostrożnych użytkowników. Dlatego też niezwykle istotne jest, aby:
- zawsze sprawdzaj źródła informacji,
- nie udostępniaj swoich danych osobowych osobom nieznajomym,
- jesteś sceptycznie nastawiony do niesamowitych ofert,
- korzystasz z rozwiązań bezpieczeństwa takich jak Bezpieczna sieć.
Dzięki świadomości i ostrożności możesz uniknąć większości oszustw internetowych i zadbać o swoje bezpieczeństwo cyfrowe!
Zapraszamy do odwiedzenia wystawy poświęconej iluzjom cyfrowym
Celem specjalnej wystawy, którą Telekom Slovenije przygotował we współpracy z Dom Iluzji, to zabawna i edukacyjna eksploracja różnych iluzji cyfrowych, która jednocześnie pobudza dyskusję i podnosi świadomość wśród użytkowników Internetu w każdym wieku. Do końca lutego w Domu Iluzji będzie można oglądać wystawę na temat bezpiecznego korzystania z Internetu.
Aby zwiększyć świadomość zagrożeń w sieci, eksperci Telekom Slovenije prowadzą również warsztaty w szkołach podstawowych. Nie dajmy się nabrać.
Reklamodawca: Telekom Slovenije
