De vroege kinderjaren zijn de sleutel tot een goede geestelijke gezondheid op volwassen leeftijd.
De vroege kinderjaren leggen de basis voor onze gevoelens en reacties later in het leven. Geestelijke gezondheid is niet iets dat pas op volwassen leeftijd belangrijk wordt, omdat het vanaf de vroegste momenten van het leven wordt opgebouwd. Van hoe we met stress omgaan tot hoe we met uitdagingen omgaan. Alles is diep verbonden met de omgeving waarin we zijn opgegroeid.
Hoe vormt de vroege kindertijd ons?
De vroege kinderjaren zijn een gevoelige periode, wanneer de hersenontwikkeling op zijn hoogtepunt is, wat betekent dat dit een tijd is van zowel kansen als kwetsbaarheid. Hoe reageerden uw zorgverleners toen u van streek was? Kreeg u troost en steun, of waren er beperkingen bij het uiten van emoties? Hoe hebben deze ervaringen uw begrip van mentale en emotionele gezondheid beïnvloed? Enz. Dit zijn allemaal belangrijke vragen, en de antwoorden daarop kunnen al in de vroege kinderjaren worden gevonden.
Onderzoek bevestigt het verband tussen vroege ervaringen en welzijn op de lange termijn. Uit een recent onderzoek is gebleken dat negatieve ervaringen uit de kindertijd, zoals verwaarlozing of trauma, de kans op het ontwikkelen van geestelijke gezondheidsproblemen zoals depressie en angst op volwassen leeftijd aanzienlijk vergroten (Tzouvara et al., 2023). Maar het is niet alleen een kwestie van negatieve ervaringen vermijden. Positieve interacties – zoals lezen met een ouder, troosten als ze in nood zijn en veilig verkennen – helpen de hersenen een veerkrachtiger persoonlijkheid te vormen.
En niet alleen in de vroege kinderjaren, de vorming van ons begrip van de wereld begint al in de baarmoeder. Studies hebben aangetoond dat hoge niveaus van stress tijdens de zwangerschap de emotionele ontwikkeling van een kind kunnen beïnvloeden, waardoor de gevoeligheid voor angst en emotionele ontregeling op latere leeftijd toeneemt (Jagtap et al., 2023).
Dus alles is al besloten?
Verre van dat! De vroege kinderjaren hebben een aanzienlijke impact op ons en onze persoonlijkheid en gevoelens, maar de weg naar geestelijk welzijn eindigt niet in de kindertijd. Het is een geïntegreerd proces gedurende het hele leven. Persoonlijke ontwikkeling houdt in dat je voortdurend werkt aan gewoonten die het emotionele en mentale welzijn verbeteren. Een goed voorbeeld zijn mindfulness-oefeningen – dagelijkse meditatie of het beoefenen van dankbaarheid. Deze kunnen de hersenen geleidelijk herprogrammeren voor een beter emotioneel evenwicht, wat de algehele geestelijke gezondheid verbetert.
