Elon Musk, de visionair en hoofdfinancier van het vroege OpenAI, gebruikte zijn gedrevenheid en geld om de weg vrij te maken voor een organisatie die beloofde kunstmatige intelligentie de mensheid te laten dienen. Tegenwoordig behoort dezelfde man echter tot de zwaarste critici van het bedrijf. Wat ging er mis?
Elon Musk, de man die je elektrische auto's, herbruikbare raketten en de visie op het leven op Mars heeft gebracht, heeft nog een prestatie op zijn lijstje: hij was het geesteskind en de hoofdinvesteerder in de oprichting van OpenAI. Maar terwijl het project begon met de belofte om kunstmatige intelligentie te creëren ten behoeve van de mensheid, wordt die belofte nu aangetast door het stof van zakelijke gevechten, juridische geschillen en verbroken vriendschappen. Hoe is Musk van de ‘peetvader van UI’ uitgegroeid tot zijn grootste criticus?
De geboorte van OpenAI: een project om de wereld te redden
In 2015 stelde Musk in een gesprek met Sam Altman een vraag waar velen zich ongemakkelijk bij voelden: "Kunnen we de mensheid ervan weerhouden kunstmatige intelligentie te ontwikkelen?" Toen hij zich realiseerde dat het antwoord nee was, besloot hij dat het beter was om de gebruikersinterface te laten ontwikkelen door iemand met goede bedoelingen - en zo werd OpenAI geboren.
Musk investeerde tussen de $50 miljoen en $100 miljoen in het project, waarmee hij de belangrijkste financier van de organisatie werd. Zijn visie? Een organisatie die zal functioneren als een non-profit onderzoeksinstelling die zich inzet voor het algemeen belang, in plaats van een wapen van technologiebedrijven als Google.
Microsoft doet mee aan het spel: partnerschap of verraad?
In 2016 had OpenAI meer rekenkracht nodig om te kunnen concurreren met DeepMind, de AI-divisie van Google. Microsoft bood $60 miljoen aan cloud-ondersteuning voor slechts $10 miljoen. Maar hier begon het ingewikkeld te worden.
Musk was sceptisch: "Ik wil niet dat we worden gezien als de marketingpioniers van Microsoft", schreef hij in een van de gelekte e-mails. Altman kalmeerde hem met een deal zonder enige verplichting tot promotie. Microsoft werd vervolgens in 2019 de belangrijkste partner AI openen, wat Musk wegdreef van de organisatie die hij medeoprichtte.
3. Botsing van ego’s: Musk vs. Altman
De interne spanningen gingen niet alleen over geld of partnerschappen, maar ook over persoonlijke ambities. In 2018 wilde Musk meer controle krijgen over OpenAI omdat hij vond dat de organisatie niet snel genoeg vooruitging in vergelijking met DeepMind. Altman en de overige medeoprichters wezen zijn aanbod af, waardoor Musk het bestuur verliet.
Het was een keerpunt voor de organisatie: zonder de financiering van Musk schakelde OpenAI in 2019 over van een non-profitmodel naar een ‘beperkte winst’-model om investeerders zoals Microsoft aan te trekken.
4. Elon Musk: van peetvader tot criticus
Musk steekt zijn teleurstelling vandaag niet onder stoelen of banken. Hij bekritiseert OpenAI omdat het "zijn wortels heeft verlaten" en een "de facto dochteronderneming van Microsoft" is geworden. Hij startte ook een concurrerend bedrijf xAI, dat hetzelfde doel heeft als OpenAI jaren geleden: ervoor zorgen dat de gebruikersinterface de mensheid dient.
Maar zijn woede is meer dan alleen een professioneel geschil. Musk had er vertrouwen in dat OpenAI trouw zou blijven aan zijn missie en niet een instrument zou worden voor kapitaalaccumulatie. Zijn juridische strijd tegen OpenAI en Microsoft is de nieuwste poging om de geschiedenis te corrigeren.
Conclusie: een visie die overspoeld wordt door het kapitalisme
Elon Musk was een sleutelfiguur bij de oprichting van OpenAI. Met zijn visie en geld legde hij de basis voor een organisatie die beloofde UI te gebruiken ten behoeve van de mensheid. Maar de ironie dringt zich op: het project dat hij hielp creëren vertegenwoordigt nu precies datgene wat hij wilde voorkomen: de monopolisering van technologie in de handen van reuzen.
Musk krijgt misschien nooit de controle terug AI openen, maar zijn verhaal herinnert ons eraan hoe snel nobele doelen kunnen bezwijken onder de druk van het kapitaal.
