Kunstmatige intelligentie belooft snelle antwoorden, maar het kost websites ook verkeer en inkomsten. Lees hoe uitgevers vechten om te overleven en of er nog hoop is voor het open web.
Stel je voor dat je op een begraafplaats bent waar een grafsteen staat met het opschrift "Wereldwijd web, 1989–2025Klinkt dat overdreven? Misschien niet. Wanneer The Economist juli 2025 publiceerde een artikel met de titel "AI maakt het web kapot. Kan er nog iets aan gedaan worden?", wat een golf van discussie ontketende over de vraag of kunstmatige intelligentie het internet zoals we dat kennen echt kapotmaakt. In plaats van door pagina's te klikken, vragen we nu chatbots zoals ChatGPT om antwoorden te krijgen zonder de originele bronnen te bezoeken. Dit is handig voor ons, maar een ramp voor contentmakers. Met een vleugje ironie: zal het web overleven, of wordt het een museumstuk vol advertenties en bots?
Hoe kunstmatige intelligentie zoeken en browsen verandert
Kunstmatige intelligentie (AI) heeft een revolutie teweeggebracht in de manier waarop we naar informatie zoeken. In plaats van klassieke zoekmachines zoals Google gebruiken we nu AI-samenvattingen die ons snel antwoorden bovenaan de pagina bieden. Volgens gegevens Pew Research Center per juli 2025 gebruikersdie de AI-samenvatting zien, hebben alleen op links geklikt in 8 procent van de gevallen, vergeleken met 15 procent zonder samenvatting. Bovendien stopten gebruikers in 26 procent van de gevallen gewoon met browsen na het zien van de samenvatting – 10 procent meer dan zonder.
In mei 2025 introduceerde Google de AI-modus, die mini-artikelen uit meerdere bronnen genereert zonder dat de gebruiker websites hoeft te bezoeken. Het is handig, maar ironisch: de zoekmachine die een imperium heeft opgebouwd op het genereren van verkeer, steelt dat verkeer nu. Forbes schat dat AI-samenvattingen het organische verkeer met 15 tot 64 procent kunnen doen dalen, afhankelijk van de branche. Uitgevers zoals de Financial Times melden een daling van 25 tot 30 procent in zoekverkeer, terwijl DMG Media tot 89 procent minder klikken ziet dankzij AI-samenvattingen.
Op socialemediaplatforms zoals X klagen gebruikers dat het internet "een netwerk van bots is geworden die met bots praten". Een tweet luidt: "AI maakt het internet kapot. Instagram staat vol met door AI gegenereerde troep en de helft van de mensen op Twitter zijn bots." Een andere voegt eraan toe: "Zoekmachines en sociale netwerken hebben het internet overgenomen en kapotgemaakt." Dit is niet zomaar geklaag, het is een regelrechte originaliteitscrisis.
Economische klap: van advertenties naar ineenstorting
De webeconomie is gebaseerd op verkeer: meer klikken betekent meer advertenties en inkomsten. AI verstoort dat evenwicht. Zoals NPR in juli 2025 meldde, verloren sites zoals CNN ongeveer 30 procent van hun verkeer, terwijl Business Insider en HuffPost hun verkeer met maar liefst 40 procent zagen dalen. Matthew Prince, CEO van Cloudflare, beschreef de paniek onder mediamanagers in The Economist: "Ik dacht dat het Noord-Korea was, en ze zeiden: 'Nee, het is AI.'"
Bloggers en kleinere uitgevers worden het hardst getroffen. Reisblog Dangerous Business meldt een daling in verkeer door de veranderingen van Google en AI, waardoor hun voortbestaan in gevaar komt. De ironie? AI leert van deze sites, maar put ze ook uit. Zoals Klaudia Jaźwińska van Columbia University zegt: "Het is een Faustiaanse deal voor uitgevers."
Risico's: hallucinaties, vooroordelen en het dode internet
AI is niet perfect. Apple en Google hebben fouten moeten corrigeren, zoals het nepnieuws dat Rafael Nadal uit de kast was gekomen als homo, of gevallen waarin AI-chatbots zelfmoord aanmoedigden. De BBC waarschuwt voor "bubbels" en herhaling van verwachte informatie, wat kan leiden tot minder diversiteit.
De "dode internettheorie" verspreidt zich op X: "ChatGPT en AI-agenten hebben originaliteit vernietigd. Alle interacties zitten vol met gegenereerde rommel." Mensen keren terug naar echte interacties, terwijl het web vol raakt met geautomatiseerde content.
Is er een oplossing? Aanpassing, rechtszaken en nieuwe modellen
Uitgevers geven niet op. Sommigen, zoals De New York Times, klagen AI-bedrijven aan wegens auteursrechtschending, terwijl anderen licentieovereenkomsten sluiten – bijvoorbeeld News Corp. en Axel Springer met Meta. The Guardian en de Financial Times ontwikkelen hun eigen AI-tools die uitsluitend hun content gebruiken.
Cloudflare stelt "pay-to-index" voor, waarbij AI-bots betalen om toegang te krijgen tot content. De BBC blokkeert AI-crawlers, maar dat is niet altijd succesvol. Veel bedrijven richten zich op abonnementen, podcasts en nieuws om directe relaties met lezers op te bouwen. Zoals Helen Havlak van The Verge zegt: "We verdubbelen de inzet op abonnementen en maken het web meer tot een sociaal netwerk."
Google beweert dat AI "verkeer van hogere kwaliteit" genereert en dat het web groeit – de hoeveelheid content is de afgelopen twee jaar met 45 procent toegenomen. Maar critici twijfelen: zal het voldoende zijn om het open web op te lossen?
Conclusie: is het internet dood?
Kunstmatige intelligentie is als een tweesnijdend zwaard: het maakt het leven makkelijker, maar het vernietigt ook de fundamenten van het web. Uitgevers vechten terug met innovatie, rechtszaken en nieuwe modellen, Maar de toekomst is onzeker. We keren misschien terug naar echte boeken, of het web wordt misschien een 'machineweb' vol robots. Hoe dan ook, het is tijd om na te denken: willen we snelle antwoorden of een rijk, divers internet?
